४२. पुढील अपूर्ण कथा पूर्ण करून लिहा

सकाळची वेळ होती. नदीकाठी काही लोक जमले होते. वातावरण गंभीर होते. सर्वत्र शोकभावना होती. त्या लोकांकडे पाहताच कळत होते. गावात मृत्यू घडला होता. मृत्यूनंतरच्या दहाव्या दिवसाचे विधी चालू होते. न्हावी वारसदाराचे केस उतरवत होता. एका पत्रावळीवर भाताचे चार-पाच गोळे ठेवले होते.

तेवढ्यात एक म्हातारासा माणूस आला. पोशाख भिकाऱ्यासारखा वर्ण काळासावळा. दाढी वाढलेली. तो भटजीकडे गेला. गयावया करू लागला. दोन दिवसांचा उपाशी होता पत्रावळीतला भाताचा गोळा मागत होता. भटजी भडकले. तरीही समजावून सांगू लागले ते भाताचे गोळे पिंडदानासाठी आहेत. ते मृत माणसाच्या आत्म्यासाठी आहेत. त्याचा आत्मा स्वर्गात जाईल.

त्या केल्या माणसाने विचारले "स्वर्ग कडे आहे ?"

सकाळच्या वेळी तीन वृद्ध आपसांबधाच्या मोजण्यात वागत होते. एका वृद्धाचं वय सत्तावीस वर्षे, दुसऱ्याचं उननवढीसह वर्षे आणि तिसऱ्याचं एकोणवीसह वर्षे. अशाप्रकारे, तीनोच वृद्धांचं अवघड कोणताही काम करत नसतं. तीनोच वृद्धांनी दिवसाची सुरुवात भजनांसह केली.

एका दिवशी, तीन वृद्ध एकत्र झपले. आवाजात असंख्य भजन वाचत होते. अचानक वृद्ध एकाच वेळी एकाच आवाजात म्हणाले, "प्रिय मित्रांचे, मी तुम्हाला एक विचारवंता आहे. आमचं सर्वांचं वय आपसारंभानंतरचं असलं, का ही वास्तविकता आहे? कधीही आम्ही एकत्र आलो आहोत. का स्वर्ग असलं की नाही, हे कोणीही कळवणार नाही."

तिसऱ्याच्या वृद्धाचं आवाज वळलं, "सत्य कळविणं सोपं आहे. आमच्या मित्रांना स्वर्ग मिळतंय, हे सत्य आहे. आम्ही दोन वेळा येतो आणि त्यांचं स्वर्गीय जीवन आपल्यांसाठी वर्णन करतो. ह्याचं विचार करता आपण तुमच्या जीवनाचं किती मूल्य असतं."

त्रयांचं विचार करणं सोपं नव्हतं. वृद्ध एकत्र बसताना दोन वेळा स्वर्गाचं वर्णन केलं. पण, स्वतःचं त्यांचं जीवनाचं मूल्य असं वाटलं. तीनोच वृद्ध त्याचं स्वर्ग कसं असावं, किती सुंदर असावं, हे जाणवून घेतलं. आणि आचार्यांचं अनुशासन कसं असावं, कसं आहे व्यवहार, अशा प्रकारे त्यांचं जीवनाचं मूल्य समजलं.

तिसऱ्याचं वृद्ध त्यांना समजवलं कि वास्तविकतेचं स्वर्ग असंख्य भजन वाचतांना मिळतंय. स्वर्ग म्हणजे संतुष्टी, आनंद, शांती, आणि प्रेम आपल्यांसाठी जीवनाच्या दररोजच्या भग्याचं अनुभव करणं. स्वर्ग म्हणजे त्यांचं आत्म्याचं शांतीत असणं.

तीनोच वृद्धांचं विचार स्पष्ट झालं. त्यांनी आपलं जीवन स्वर्गाचं वर्णन करणं सोपं आणि सर्वांचं दिवस सुंदर, संतुष्ट आणि आनंदपूर्वक जगायला सुरुवात केली.

जीवनाचं स्वर्ग आपल्यांसाठी आपण स्वतःचं निर्माण करणं म्हण